Sint-Antonius
Red ons van de vergetelheid

Ge moet de juiste kennissen hebben om ieverans te komen, zeggen ze altijd. Als ge de juiste mensen kent, dan krijgt ge al gedaan wat naam heeft. Een spijtige zaak eigenlijk, want in het merendeel van uw leven kijken ze niet naar wat ge kent en kunt, maar naar wie ge kent. Of beter gezegd: ons kent ons.

Zo ben ik heel wat Sinterklazen in mijn leven tegengekomen. Kent ge dat? 

Van dat volk dat ge graag ziet komen als zogezegde vriend of collega op het werk. Altijd en immer met een lach op het gezicht en ze maken met een kwinkslag heel uw omgeving aan het lachen. Meer nog, ge peinst echt een tijd dat ge er iets aan hebt. Het is zo'n beetje als Sinterklaas als kind. Ge wacht er op en ge zijt content als ze langskomen en zelfs als ze terug vertrokken zijn. Maar uiteindelijk, als het spel op de wagen zit, hebt ge het gevoel dat Sinterklaas is langs geweest. 

Hij bestaat niet echt. 

Het was juist niet meer dan een hersenschim. Hoe graag ge er ook in zou geloven en op betrouwen, het is allemaal niet echt. Gelijk de paasklokken. Het is allemaal boerenbedrog en verzinsel. 

Uw vrienden, uw echte vrienden, wat dat ook moge zijn, die kunt ge op één hand tellen, dat zei mijn schoonvader zaliger altijd. En hij zal zekerst niet de enige zijn geweest, die dat heeft gezegd uit ervaring.

Echte vrienden zijn moeilijk te vinden. Hoe hard ge ook zoekt. Niet alles is te vinden als ge zoekt. 

Zo had ons vader een speciale band met Sint-Antonius. Ik ben hem eigenlijk vergeten te vragen hoe dat kwam. Hij zal hem voorzekerst nooit in het echt zijn tegengekomen, want er zijn in de geschiedenis twee Sint-Antoniussen geweest en die waren alle twee al lang gekist en begraven voor ons vader is geboren en getogen.

Op zijn nachttafeltje stond een klein beeldje van Sint-Antonius van Padua, dat ons ma voor onze pa nog had gekocht in Scherpenheuvel. Zoals ik platen kocht van Springsteen. Zoiets kopen lijkt alsof ge uwen band dan wat sterker aanhaalt en de andere, de artiest of de heilige, dan nog wat nabijer is. Maar dat had onze pa niet nodig. Als ge iets kwijt was, en dat kon van alles zijn, dan moesten we het in ons familie maar stillekes en voorzichtig tegen onze pa zeggen. 

Pa, ik ben al een uur aan het zoeken naar....

En dat mocht zijn wat het wilde. Onze pa zei dan niets, maar ik wist wat hij zou doen. Daar had ik meer dan in wie of wat dan ook betrouwen in. Als ge dan even later juichend riep dat ge gevonden had wat ge zocht, zei hij met een lach op de mond: " Ziet ge wel, ik heb voor Sint-Antonius gebeden. Zie ge wel? Ziet ge wel!"

Ziet ge wel,
ik heb voor Sint-Antonius gebeden.
Ziet ge wel?

Welke gebeden hij dan precies zei in zijn hoofd, dat ben ik hem vergeten vragen spijtig genoeg. Want zelf heb ik geen weet van een speciaal gebed voor Sint-Antonius. De enige gebeden die ik ken, zijn de gebeden die ik heb geleerd in mijn kindertijd. Het weesgegroet dat voor Jezus zijn mama werd opgezegd. Jezus zijn mama die eigenlijk, als ge in de Heilige Drievuldigheid gelooft, ook een beetje zijn vrouw was. Dat moet daar in die tijd toch ook nogal een spel geweest zijn. Daarnaast het Onze Vader, dat voor de pa van Jezus werd gebeden, maar dat eigenlijk dan ook voor Jezus was, want Jezus en zijn pa, dat zijn eigenlijk letterlijk twee handen op één en dezelfde buik.

Zo vergeten we veel te vragen als mensen nog leven. Dat hoort ge velen zeggen na een begrafenis. 

Dat had ik ons ma of onze pa of hem of haar nog moeten vragen. Daar heb ik spijt van.     

Vergeten dat is altijd ook wat verliezen. Maar voor zo'n verlies kon zelfs ons vader niet bij Sint-Antonius terecht. Als ge iets verliest omdat ge het gewoon even kwijt zijt of ge hebt het ergens laten liggen en ge weet niet meer waar of ge hebt ergens iets laten vallen. Daarvoor kunt ge bij Sint-Antonius terecht. Maar ge kunt hem natuurlijk niet vragen om uw overleden vrouw of man terug te brengen. Die kracht zal hij van zijn baas ook niet gekregen hebben, neem ik aan.

Wie zoekt, die vindt.
Als ge eerst voor Sint-Antonius bidt

Al die mensen die ge verliest, die zijt ge voor altijd kwijt. Al het goede dat ze in zich hadden, al hun verhalen die zijn weg, tenzij ge ze beter te vroeg dan te laat doorgeeft aan wie ge nalaat. Zo heb ik bij ons ma, als zij zowel als wij wisten dat ze niet lang meer te leven had, nog samen gekookt en haar gerechten en recepten geleerd. Uren heb ik samen met haar naar oude foto's gekeken en bij ieder gezicht op een afzonderlijk stuk papier opgeschreven wie dat allemaal was. Want eens de oude mensen er niet meer zijn, vergeet ge ook wie er op de foto's staat. Ik heb haar nog een laatste keer al haar verhalen laten vertellen en die opgenomen en zelfs gefilmd. Zo heb ik alles vastgelegd voor de "vergetelheid". Zo zeggen ze dat toch: de vergetelheid. Voor zo'n vergetelheid, kunt ge dus niet bij Sint-Antonius terecht. 

Van al wie voor u komt, pak er zoveel mogelijk van mee. Niet van geld of goed, maar van wat goed was in wat ze deden en vertelden, van wat ze voordeden. Van de mensen die u voor gingen, letterlijk en figuurlijk. Die u voordeden hoe ge alles in het leven moet doen, daar krijgt ge meer van dan van uw maandelijkse pree of dan van schijnheilige collega's op uw werk. 

Ziet, zo stel ik me voor, eigenlijk zijn we allemaal ajuinen. Ik zie mijn moeder nog voor me als ze ajuinen sneed in de keuken, en ze haalde die schellekes daar één voor één van af met tranen in de ogen. Zo is ieder van ons ook. We leven in laagskes gelijk een ajuin en daar van binnen zitten wij, gelijk een pit in een grote bolster. Rond u zit uw gezin en uw familie, in het volgende laagske uw dorp en uw vrienden en kennissen. Wat meer naar buiten uw werk en helemaal aan de buitenkant de heren en dames van de politiek. Waar ge eigenlijk omzeggens altijd redelijk ver van af blijft, de meesten onder ons toch. Als die buitenste laagskes rot zijn, dan zult ge als ajuin niet staan blinken in de winkelrekken en dan voelt ge u vaneigens ook niet zo goed. 

Maar diep van binnen draagt ge de zorg voor elkaar en dan voelt een mens zich gelukkig. De ouderen onder ons zeggen nog al rap dat het vroeger allemaal beter was. Wel daar hebben ze zeker voor een stuk gelijk in, dat is echtig waar. De mensen leefden toen dichter op één en onder malkander. Als er vroeger bij een boer in de dorp een koe moest kalven, meestal was dat een kot in de nacht, dan kon ge anderen uit hun bed gaan kloppen. Die sprongen dan gelijk in hun kleren en kwamen u zonder zeverderij aan hun gat helpen. In de oogst, hetzelfde laken een broek. De mensen van de geburen kwamen de boeren helpen, zo maar voor niks. Zonder achterna hun factuur of rekening te sturen. Zie bij ons in Hakendover Annemarie en Victor, die helpen heel de buurt. Zo maar, voor niks. Omdat ze geleerd hebben dat samenleven ook mekaar helpen is, zeker. Ze geven en doen en niet met het gedacht dat ge daar altijd iets voor terug moet krijgen. Ze peinzen eerst gewoon aan de ander, om te helpen. 

In de tegenwoordigste tijd peinzen de mensen op hun werk: als ik dit of dat doe voor de die, dan kan ik mijne eigen weg beter banen. Meestal peinzen ze dan aan een weg omhoog. Als gij dan achteraf lager op de weg een beetje in panne staat, dan halen ze even de schouders op. Ja, vandaag heb ik geen tijd of dit of dat. 

Als de mensen op hun werk en daar boven in de politiek, in de rotste laagskes van uw leven wat meer naar hun voorgangers hadden gekeken, naar hun bomma en bompa en de gewone simpele boerenmensen uit de tijd toen iedereen wat korter bij mekaar leefde, dan zou iedereen zich een pak gelukkiger voelen. Dan zouden we minder dat kleine zijn kwijtgeraakt, wat dichter en beter voor mekaar zorgen, zonder daar altijd iets voor terug te willen krijgen of hogerop te willen geraken. 

Als Sint-Antonius ons dat zou kunnen terug brengen, dan zou de wereld weer een schoner plaats zijn om te leven. Alleen zijn we het geloof in Sinterklaas en Sint-Antonius onderweg al lang kwijtgeraakt.