De schone oude tijd?

Servaes Kinnart

Indien u de vraag zou stellen of de oude tijd inderdaad zo schoon was was, dan zou ik met volle overtuiging ‘ja’ zeggen. Het is wel juist dat er om te kunnen vergelijken er op zijn minst twee vergelijkingspunten moeten zijn. In dit geval de tijd van toen en de tijd van nu.

Ik geef graag toe dat het gevoel in deze aangelegenheid een grote rol speelt. Ook ‘toen’ scheen de zon niet altijd. Maar ‘toen’ waren we jong. Het leven lag wijd voor ons open. Nu zijn wij oud en naderen stilaan het einde van ons spoor.

Toen wij jong waren, droegen wij geen verantwoordelijkheid, wij hadden geen zorgen. Vader en moeder waren voor ons de wet. Dat was ook de tijd dat ouders en schoolmeesters nog een groot belang hechtten aan de opvoed- kundige waarde van een flinke rammeling wegens het één of ander verzuim. Ook wij zijn niet als engelen geboren. Wie van onze generatie heeft niet het gedacht gehad dat de appelen en peren van de buur veel beter en malser waren dan die van thuis. De oplossing lag voor de hand. Verder geen commen- taar.

Zondagspree, sociale wetten kenden we toen nog niet. Wij, de jongeren leefden steeds onder het bestaansminimum, om niet te zeggen - steeds bankroet. Gelukkig was er hier of daar een goede suikernonkel of suikermatant die begrip had voor onze noden, vooral als het kermis was. En het was driemaal kermis in het jaar in Hakendover.

Weken, om niet te zeggen maanden op voorhand werden de nodige voorbereidingen getroffen. Op die dagen was er overal plaats voor velo’s tegen 5 frank per fiets. Hoeveel matrassen zouden wij niet met stro gevuld hebben ten gerieve van de Hollandse bedevaarders die reeds op Paasdag toekwamen en toch ergens de nacht moesten doorbrengen. Nooit hebben we  de bevelen van vader of moeder beter opgevolgd dan in die dagen. Bovendien mochten wij konijnen houden waarvan de verkoop onze fondsen gevoelig deden stijgen. We leerden dan ook heel vroeg de zin van Multatuli’s gezegde: ‘Het plezier van het oogsten ligt in het oogsten van het graan dat ge zelf ge- zaaid hebt’.

Na de kermisdagen vielen wij zonder spijt in de toestand van bankroetisme, maar met het vaste voornemen bijtijds de nodige schikkingen te treffen om het volgende jaar nog beter te doen, al moesten wij, om de nodige fondsen te verzamelen, water verkopen uit de gewijde bron van onze Goddelijke Zalig- maker tegen 5 frank het flesje, naar keuze.

Onze ouders leerden ons eensgezind te zijn in amusement en plezier, maar ook eensgezind en hulpvaardig te zijn bij te- genslagen. Het gebeurde wel eens dat er op een klein bedrijf een os of een koe plotseling stierf. Dan werd er onmiddellijk en spontaan een omhaling in het dorp georganiseerd om het verlies te compenseren. Men sprak toen niet van subsidies of premies. Innerlijke voldoening en fierheid over eigen geleverd werk waren de eerste vruchten.

Laten wij de jongeren van nu de tijd gunnen om dit zelf te ondervinden. Ook zij zullen hopelijk eens oud worden en op hun beurt de vraag gesteld worden: ‘Vindt u het leven van vroeger mooier dan dat van nu?’

Ik denk dat hun antwoord hetzelfde zal zijn als dat van ons: ‘Ja!’