Mond vol tanden

Ge moet er soms eens uw tanden inzetten en doorbijten, zegt men. 

Maar dat is dikwijls gemakkelijker gezegd dan gedaan. Toen ik kind was, kon je de mensen in drie groepen indelen: de melktanden, de rotte tanden en het valse gebit. Dat was zo en dat hoorde zo, en de meeste mensen hebben toen nooit anders geweten. Al die dingen van nu gelijk tandpasta en een borstel, dat bestond toen al wel, maar dat was een luxe die niet bij de eerste prioriteiten van een huisgezin hoorde. Dat was zo’n beetje gelijk een afstandsbediening voor TV. Ge hebt al die luxe niet nodig. Met uw nagels kon ge na een paar dagen ook wel het vuil van uw tanden schrapen. 

Alhoewel ze naar men zegt al in de tijd van de piramiden in Egypte een tandenborstel gebruikten, althans bij het rijk en machtig volk aldaar, dan was de tandenborstel iets wat toch niet geheel ingeburgerd was toen ik klein was. De piramides staan er nog, in wat afgetakelde toestand zoiets gelijk de tanden van de kinderen in mijn klas toen. 

Tanden dat was iets dat ge als kind had, en eens ge een “ma tante” was, was ge over het algemeen de bovenste helft al kwijt. Ik heb lang gedacht dat het een met het ander te maken had, die ma tand.  

De tantist

Nu dragen de kinderen al van bij hun melktanden zo’n ijzeren spel in hun mond. En soms hangt er zo’n stelling rond die kinderen hun kop nog erger alsof een aannemer hun poriën moet komen dichtvoegen. Als het zo voortgaat, planten ze zo’n bouwvakkersgetuig al in de moederschoot in om de prenatale tandgroei te bevorderen. De mensen hebben allemaal veel ijle aan hun gat, ge moogt gerust zijn.

Op zich was dat wel gemakkelijk toen. De mensen konden hun tanden nog wassen ipv schrobben. ’s Avonds zetten ze hun bovenste serie in een glas water of in de sjat waar ze overdag koffie uit hadden gedronken. Daar stond dat gebit dan een beetje te weken en te trekken gelijk een uitgelebberd zakske thee. Ge moest bij god altijd goed uit uw ogen kijken als ge met uw moeë kop ’s morgens koffie inschonk.

Vals gebit

Ik ben zo ooit met mijn fiets bij Maria Smekke haar tanden moeten gaan halen. Dat menske moest ergens op een feest van Ziekenzorg een stuk taart eten en dacht er dan ineens aan dat ze haar tanden thuis had laten liggen. Dus ik dik tegen mijn goesting met mijn fiets op pad. Ge zegt per slot van rekening geen neen, tegen zo’n mens, tenzij ge echt veel haar op uw tanden hebt.

Daar stopte ik dan bij haar thuis en een van de kleinkinderen deed open.

’t Is voor de tanden van uw ma tante. Bompa, waar liggen bomma haar tanden?

’t Is voor de tanden
van uw ma tante.
Bompa, waar liggen
bomma haar tanden?

En hij riep vanuit het deurgat van de keuken:  In die kristallen coupe op tafel.

In die kristallen
coupe op tafel.

Het jongske vroeg nog of het in een zakske moest, maar de bompa zei dat het zo wel goed was. Daar ging ik dan, met het valse gebit van Maria Smekke onder de rekker van mijn fiets terug naar de tafel met taarten. 

Recyclage

Jaren later heb ik nog eens zo’n spel meegemaakt, met tanden. In de Korenbloem, ik zat aan de toog, kwam Skippy binnen. Die jongen kwam niet uit Australië als ge dat zou denken. Ik weet tot op de dag van heden niet waaraan hij zo’n naam kan hebben verdiend. En ik moet bij god al goed nadenken wat zijn echte naam is.

Mijn tanden zijn getrokken, zegt hij. Ze waren allemaal rot.

Hij zat er ook mee in dat zo’n nieuw gebit toch wel een bonk geld kostte. Een mens zou voor minder met de mond vol tanden zitten. Hij had voorlopig zo’n gebit van plastiek in zijn mond, wel van bij de tantist, maar het deed meer denken aan die plastieken Dracula-tanden uit de viskraam op de kermis. 

André Vanderwaeren, de begrafenisondernemer, die op zijn dagelijkse ronde zijn al even dagelijkse portie whisky achterover kwam slaan, was er door gepakt. Of hoe moet ge dat zeggen, want iemand die dagelijks mensen moet kisten, raakt niet zo snel meer van slag.

Vergeet de tantist, zei hij.  Ik heb een oplossing voor u.

Hij kwam een toer later met een plastieken zak vol met valse gebitten naar binnen:  Die hebben dat toch niet meer nodig.

Skippy heeft wat gepast en gedaan en de tantistheeft hem nooit meer teruggezien.

Steekt er nog een paar in uw zak, voor als ze kapot zijn.

Ge zou voor minder, tegenwoordig zouden ze daar commerce mee doen op internet… 

Wat er met de tanden van de begrafenisondernemer is gebeurd na zijn dood, zou ik niet weten. Maar ik denk dat hij ze heeft aangehouden. 

^{Kris Merckx - 2012 - opgewektienen.be}